Ont-moeten

Als je in de zorg werkt moet je van alles. Je moet de rapportages lezen, je moet je houden aan de gemaakte afspraken, je moet je aan de protocollen houden, je moet verplichte cursussen volgen, je moet de zorgplannen op tijd bijstellen en ophogen en er wordt ook van je verwacht dat je je werk goed doet. Begrijpelijk allemaal, maar daardoor zien we bijna alles in ons werk als 'moeten' waardoor we vergeten dat het belangrijkste van ons werk in het ont-moeten zit.

Als je tussen alle regels en 'moeten' door kijkt zouden we eens wat vaker kunnen ont-moeten, gewoon zorgen zonder 'moeten'. Blijven kijken naar wat het werken in de zorg zo mooi maakt. Ik vind het heerlijk dat als ik 's morgens iemand gedouched heb diegene helemaal van top tot teen in te smeren met bodylotion, de mooie kleren aan te trekken en het haar mooi te maken. Ik vind het geweldig dat ik soms ontzettend om onze bewoners kan lachen als er een droge opmerking voorbij komt, ik heb zelf de meeste lol als ik iemand aan de gek steek, en nu, na al drie jaar in mijn 'nieuwe' huis te wonen dat bewoners nog steeds vragen of mijn nieuwe huis wel bevalt. Omdat ze interesse hebben in de verhalen die ik vertel. Of gewoon eens een spelletje uit de kast trekken en dan met een kopje thee en een clubje bewoners rond een bordspelletje te zitten. Niet te vergeten in de middag met de thee rond gaan en dan met iedereen even een praatje te maken. Ont-moeten noem ik dat. Dat doen wat niet op mijn 'ik-moet-nog'-lijstje staat. Want tussen al dat moeten door is het heerlijk om gewoon te zorgen, om je werk leuk te maken en houden, om eens wat anders te doen. Het 'moeten' achter te laten en die dingen te doen die lekker niet hoeven, want daar krijg je zo veel voor terug. Het wordt zo enorm gewaardeerd als je vijf minuten persoonlijke aandacht geeft, als je het onverwachte doet, even de tijd voor iets neemt, iets extra's te doen. En doordat dat gewaardeerd wordt krijg je zelf ook nog eens een enorme lading energie.

Je ziet tijdens je ont-moeting ook heel andere dingen. Dingen die je anders net niet had gezien of gehoord. Een verhaal, een foto met uitleg of die prachtige glimlach, of iemand die haar laatste adem uitblaast. Twee weken geleden lag een bewoonster op sterven. Na een korte zieke periode ging het heel erg snel, en in een toevallige ont-moeting met haar en een collega stierf ze. Wij allebei aan een zijde van het bed. Door gevoel te volgen en af te wijken van wat ik die dag nog 'moest' doen bespaarden wij haar een eenzaam heengaan. Hoe mooi is dat? Of nog even in een overig kwartiertje een wandeling maken waarbij er een heel levensverhaal verteld wordt, één die je misschien liever niet had willen horen, maar waarbij je je eigen gevoel even opzij schuift omdat hij het dan even kwijt is. Even een moment heeft kunnen delen, even kan ont-moeten.

Eigenlijk 'moet' er helemaal niets. Het is handig om de gewone dingen door te blijven doen, maar als je stopt met moeten, en begint met zorgen en ont-moeten, dan werk je naar de toekomst. De toekomst waarin bewoners bepalen hoe zij de zorg geleverd willen hebben, en dan zul je niet eens meer kunnen moeten, maar alleen nog maar ont-moeten. Zorgen waarbij niets moet, maar er veel meer mag, de cliënt bepaalt, niet de zorg. Zij mogen ont-moeten. Zoals het hoort.

Nu twee zit ik thuis in pyama op de bank. Heerlijk, ik ben nu zelf aan het ont-moeten. Ik heb vakantie, vandaag geen plannen, en er is helemaal niets wat ik moet. Twee weken bijkomen en ont-moeten. Heerlijk! Ik kan het iedereen aanraden, gewoon een dagje lekker helemaal niets. En al helemaal niet moet. Daar heb je niet eens vakantie voor nodig, je kunt het op ieder gewenst moment van de dag doen. Even ont-moeten en maar zien hoe het loopt.