Friday, May 30, 2014

Gewoon doen!

"Heeft u zin om mee naar buiten te gaan voor een wandeling?" vraag ik aan een bewoonster. De regen van de afgelopen dagen lijkt eindelijk te zijn opgedroogd, het zonnetje is er voor in de plaats gekomen en er lijkt even tijd te zijn voor een wandeling. "Nou, ik ben nogal moe, ik heb net bezoek gehad". Wanneer ik aangeef dat ik haar zeker niet wil dwingen, maar het vooral heel gezellig zou vinden als ze met mij mee gaat begint ze te twijfelen. "Waar wil je dan heen lopen?" vraagt ze. "Wat u wilt, zo ver als u kunt, u mag ook wel met de rolstoel als u dat liever heeft". "Ben je mal!! Dan faal ik wel heel erg, nee ik ga mee én ik ga zelf lopen. Waar gaan we heen?", voorzichtig stel ik een rondje om het huis voor. "Nee, dat kan ik niet, dat is te ver!" uiteindelijk besluiten we gewoon naar buiten te gaan en maar zien hoe ver we komen.

Buiten is het heerlijk, er hangt een heerlijk lente-geurtje, het zonnetje verwarmt ons en het is prachtig buiten. Mw geniet naast mij van de buitenlucht en benadrukt dat ze het heerlijk vindt om buiten te zijn. Ze praat over de bloemen die ze tegenkomt en ik vraag of ze een tuin gehad heeft vroeger. Dat blijkt een goede vraag want ik krijg een uitgebreide beschrijving van de tuin, welke planten en bloemen er in thuis hoorden en hoe haar buitenleven er uitzag. Ze beschrijft het zo levendig dat ze er voor zorgt dat ik haar tuin volledig voor mij kan zien en even ben ik op een andere plek. Ondertussen naderen we een bankje, en ik vertel haar maar niet dat we eigenlijk al bijna op de helft zijn van een ronde om het huis. We gaan even zitten en ze verteld mij over haar kinderen, werk en pensioen. Na een aantal minuten besluiten we verder te gaan naar het volgende bankje.

Ieder bankje wordt deskundig gekeurd tot we bij een bankje in de zon komen. Ook hier strijken we even neer en genieten dit keer in stilte van de zon. Mw kijkt om zich heen en zegt dan verbaasd "Maar we zijn al bijna helemaal rond gelopen! Nu wil ik die hele ronde ook afmaken!". Ze komt weer in de benen en begint in vlot tempo aan het vervolg van onze wandeling, als we de hoek om zijn, zijn we al weer terug. Ik breng haar terug naar haar appartement en bedank haar voor de fijne wandeling. "Nee, jij bedankt. Ik wist niet dat ik het kon! Zo zie je maar weer, als je iets niet probeert, zul je ook niet weten of je het kunt. Soms moet je iets maar gewoon doen! Bedankt dat je mij dat hebt laten zien." Met deze woorden besluit ik mijn dienst en neem dit mee als heel wijze les voor iedereen die twijfelt aan zijn of haar eigen kunnen. Je moet gewoon doen!


Monday, May 19, 2014

Zeep in de koffie

"Wilt u melk in de koffie?" Vraag ik. "Zeep" krijg ik als antwoord. Ik kijk haar niet begrijpend aan en herhaal mijn vraag nog een keer. Dat keer antwoord ze gelukkig met een "Ja". En wilt u ook suiker in de koffie? "Nee, zout". Bij mezelf vraag ik mij af hoe ik hier nou een nieuwe goede vraag uit kan formuleren zonder dat ik iedere keer het signaal afgeef dat ik haar gewoon echt niet begrijp.

Nu bijna twee maanden geleden kreeg deze vrouw een TIA, praten werd ontzettend bemoeilijkt en zelf nu lijkt er na bijna twee maanden geen verbetering in te zitten. Als ik een vraag stel krijg ik niet het antwoord dat aansluit bij de vraag. Bij vragen om herhaling vraag je ook gelijk om frustratie.

Een frustratie die ik maar al te goed kan begrijpen. Wanneer ik 'communicatie' op zoek krijg ik de volgende definitie: "Communicatie is een activiteit waarbij levende wezens betekenissen uitwisselen door op elkaars signalen te reageren". Dat klinkt zo eenvoudig he? Maar wat in dit zinnetje niet vermeld staat is: "Elkaars signalen begrijpen en daarop reageren". 

Een leven met afasie, een leven waarin je niet meer kunt benoemen wat je wilt, de juiste woorden gebruiken, 'stoel' zeggen en 'kopje' bedoelen. Veroordeeld tot een leven vol onbegrip, ruis op de lijn, miscommunicatie en frustratie. En hier kom ik een kwetsbaarheid tegen. Hier op dit moment in deze woonkamer. En wel mijn eigen kwetsbaarheid. Ik weet niet goed hoe ik op de juiste manier moet reageren op mensen met afasie. 

Uiteindelijk bedenk ik mij dat ik een kop koffie inschenk en de suiker voor haar neerzet met de boodschap dat ze zelf zoveel suiker in de koffie kan doen als zij wil. "Ah, kijk eens aan" zegt ze. "Dank je fijn, Nienke." Wanneer ik antwoord met een blij hoofd omdat ze mijn naam nog weet krijg ik als antwoord een schitterende de-zon-schijnt-lach! Gelukkig, we zitten weer op hetzelfde communicatie kanaal.